پی ال سی PLC (Programmable Logic Controller) یا کنترل کننده منطقی برنامه پذیر و میتوان آنها کامپیوتر های تک منظوره نامید، از PLC ها برای مقاصد صنعتی استفاده میشود پی ال سی ورودی میگیرد براساس برنامه ای که در حافظه اش نوشته شده خروجی لازم را برای ماشین یا فرآیند تحت کنترلش ارسال میکند، پی ال سی یکی از مهمترین ارکان اتوماسیون صنعتی می باشد.

HMI یکی از ارکان اتوماسیون صنعتی و مخفف عبارت Human Machine Interface است و به معناي واسطه بين انسان و ماشين مي باشد. از آن براي مانيتور كردن و مشاهده پارامترهاي دستگاههاي صنعتي مثل PLC و اينورتر و.... استفاده مي شود. HMI در واقع يك مانيتور LCD است كه مي توان آن را برنامه ريزي نمود و همچنين به كمك آن مي توان پارامترهاي مختلف را تغييرداد و سيستم را كنترل نمود.

اینورتر یا درایو مخفف VARIABLE FREQUENCY DRIVE  که به صورت اختصار (VFD) نامیده می شود در لغت به معنای معکوس کننده می باشد ، نوعی کنترل کننده دور و راه انداز موتور است. اینورتر (VFD) را میتوان جهت کاهش فرکانس و ولتاژ ، برای تطبیق با نیازمندی های بار موتور الکتریکی مورد استفاده قرار داد.

اگر نیاز به تغییر سرعت در کاربرد خود دارید، اینورتر به آسانی با افزایش یا کاهش سرعت موتور می تواند موتور را با این نیاز تطبیق دهد.

انواع اینوتر:

اینورتر به دو نوع اینورتر سه فاز و اینورتر تک فاز تقسیم می شود. این تقسیم بندی تنها از نظر ورودی اینورتر می باشد و خروجی تمامی آن ها سه فاز می باشد.

در تقسیم بندی های دیگر اینورتر از لحاظ موج تولیدی ، برند و کاربرد به انواع مختلف دسته بندی می شود.

کاربرد اینورتر

امروزه کاربرد اینورتر دامنه ی وسیعی را فرا گرفته است و در بسیاری از صنایع مورد نیاز است. از استفاده در وسایلی مانند سیستم های گرمایش و سرمایش ، بالابر ها و آسانسورها ، کامپیوتر ، وسایل نقلیه ، … گرفته تا در صنایع پیشرفته و تمامی کارخانه ها  مورد استفاده قرار می گیرد.

سرو موتور (Servo Motor) در واقع یک موتور الکترونیکی است و بدلیل اینکه از خاصیت لختی (اینرسی) بسیار کمی برخودار هستند امکان تغییر سرعت در کمترین زمان ممکن در آنها وجود دارد، معمولا قطر این موتور ها کم اما درازای آنها زیاد می باشد. این نوع موتور به وسیله یک سیستم کنترل فیدبک ، موقعیت دستگاه، همچنین قدرت و سرعت آن را تغییر می دهد.

در اتوماسیون صنعتی یکی از اجزای اصلی منبع تغذیه (Power Supply) هستند، منبع تغذیه در واقع برق مورد نیاز PLC را تامین می نماید. ورودی منبع تغذیه ها معمولا ۲۲۰ ولت و خروجی آن ها ۲۴ ولت می باشد، همچنین جریان خروجی منبع تغذیه ها ۲٫۵ آمپر می باشد.

ماژول های توسعه PLC و یا کارت های PLC در واقع سخت افزار هایی هستند که بر روی پی ال سی قرار میگیرند، در بسیار از مواقع تمام نیاز های یک سسیستم از طریق PLC مرتفع نمی شود و آنجاست که ماژول PLC به کمک مهندسین می آید.

کارت توسعه پی ال سی را میتوان در سه دسته جای داد:

• ماژول ورودی - ماژول خروجی - ماژول ارتباطی

لوازم جانبی PLC نقش مهمی در راه‌اندازی، برنامه‌نویسی و نگهداری سیستم‌های اتوماسیون صنعتی دارند. از جمله مهم‌ترین این تجهیزات می‌توان به کابل‌های برنامه‌نویسی اشاره کرد که در انواع سریال (RS232) و USB عرضه می‌شوند. این کابل‌ها امکان ارتباط مستقیم بین کامپیوتر و CPU پی‌ال‌سی را فراهم می‌کنند و برای بارگذاری برنامه، تنظیم پارامترها و مانیتورینگ لحظه‌ای عملکرد استفاده می‌شوند. برخی مدل‌ها دارای مبدل داخلی USB به سریال هستند تا در سیستم‌هایی که فاقد پورت COM هستند نیز قابل استفاده باشند. کابل‌های پروگرام مانند مدل‌های UC-PRG020-12A یا FBs-U2C-MD-180 برای برندهایی مثل دلتا، فتک و زیمنس طراحی شده‌اند و با نرم‌افزارهای اختصاصی مانند WinProladder یا TIA Portal سازگارند.

علاوه بر کابل‌ها، سایر لوازم جانبی شامل ماژول‌های اسکالانس شبکه برای ارتباط صنعتی با پروتکل‌هایی مانند Ethernet/IP و Profinet، ریل‌های نصب DIN برای تثبیت مکانیکی ماژول‌ها در تابلو برق، و ماژول‌های حفاظتی مانند سرج‌گیر و فیوزهای صنعتی هستند. این تجهیزات نه‌تنها نصب و نگهداری را ساده‌تر می‌کنند، بلکه ایمنی و پایداری سیستم را نیز افزایش می‌دهند. انتخاب صحیح لوازم جانبی بر اساس مدل PLC، نوع ارتباط مورد نیاز، و شرایط محیطی تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی دارد. برندهایی مانند Siemens، Delta، Fatek، Omron و Phoenix Contact در این زمینه محصولات متنوعی ارائه می‌دهند که با سری‌های مختلف PLC سازگار هستند و در پروژه‌های صنعتی، ساختمانی و خودکارسازی خطوط تولید کاربرد دارند. 

سافت استارترها تجهیزاتی هستند که برای راه‌اندازی نرم و کنترل‌شده موتورهای القایی طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها با کاهش تدریجی ولتاژ در لحظه شروع به کار، از شوک الکتریکی و جریان‌های پیک جلوگیری کرده و موجب کاهش تنش مکانیکی و افزایش طول عمر تجهیزات می‌شوند. انواع مختلفی از سافت استارترها در بازار وجود دارد که بر اساس توان، نوع کنترل، قابلیت‌های حفاظتی و امکانات ارتباطی دسته‌بندی می‌شوند. مدل‌های ساده‌تر فقط کنترل جریان راه‌اندازی را انجام می‌دهند، در حالی که مدل‌های پیشرفته‌تر دارای قابلیت‌هایی مانند توقف نرم، حفاظت در برابر اضافه‌بار، اتصال به شبکه‌های صنعتی و تنظیمات قابل برنامه‌ریزی هستند.

در بازار جهانی، برندهای متعددی در زمینه تولید سافت استارتر فعالیت دارند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را ارائه می‌دهند. برندهای مطرح شامل Siemens با سری SIRIUS، ABB با مدل‌های PSR، PSE و PSTX، Schneider Electric با سری Altistart، Delta Electronics و Lovato Electric هستند. زیمنس تمرکز ویژه‌ای بر یکپارچگی با سیستم‌های اتوماسیون دارد، در حالی که ABB به دلیل کیفیت ساخت بالا و تنوع مدل‌ها شناخته می‌شود. اشنایدر الکتریک نیز با رابط کاربری ساده و قابلیت‌های حفاظتی پیشرفته، انتخابی مناسب برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی است. برندهای دلتا و لوواتو نیز گزینه‌هایی اقتصادی با عملکرد قابل‌قبول برای پروژه‌های متوسط و کوچک ارائه می‌دهند

کارت پروپرشنال یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های هیدرولیک پیشرفته است که وظیفه کنترل دقیق شیرهای پروپرشنال را بر عهده دارد. این کارت‌ها با دریافت سیگنال‌های آنالوگ یا دیجیتال از منابعی مانند PLC، ترانسمیتر فشار یا کنترلر مرکزی، جریان و ولتاژ مناسب را برای تحریک شیر فراهم می‌کنند. عملکرد آن‌ها مبتنی بر تنظیم دقیق دبی، فشار یا موقعیت شیر است و در کاربردهایی مانند ماشین‌آلات صنعتی، پرس‌های هیدرولیک، خطوط تولید و تجهیزات حمل‌ونقل سنگین استفاده می‌شوند. برخی مدل‌ها دارای دو کانال مستقل هستند که امکان کنترل هم‌زمان دو شیر یا دو پارامتر (مثلاً فشار و دبی) را فراهم می‌کنند. ورودی‌های متنوع مانند 0–10V یا 4–20mA و خروجی‌های تا 2.5 آمپر از ویژگی‌های رایج این کارت‌هاست.

در بازار، برندهای مختلفی کارت پروپرشنال را عرضه می‌کنند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. برند Duplomatic با سری EDM یکی از گزینه‌های حرفه‌ای برای کنترل شیرهای DSE است و از طریق نرم‌افزار EDM40-SmartManager قابل تنظیم است. برند Rexroth با مدل‌هایی مانند VT-VSPA و VT-3000، کارت‌هایی با دقت بالا و طراحی ماژولار ارائه می‌دهد که در رک‌های صنعتی نصب می‌شوند. برندهای ایرانی مانند علی صنعت نیز کارت‌های دو کاناله با جریان خروجی 2.5 آمپر و سازگاری با شیرهای مختلف تولید می‌کنند که برای پروژه‌های داخلی مقرون‌به‌صرفه و قابل‌اعتماد هستند. برندهای دیگر مانند Hydromad نیز مدل‌های متنوعی از آمپلی‌فایرهای پروپرشنال و رک‌های نگهدارنده ارائه می‌دهند که در سیستم‌های هیدرولیک مدرن کاربرد دارند.

قطعات کنترل حرکت شامل مجموعه‌ای از تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی هستند که وظیفه هدایت، تنظیم و انتقال نیرو در ماشین‌آلات صنعتی را بر عهده دارند. این قطعات شامل گیربکس‌ها، الکتروموتورها، درایورها، انکودرها و سیستم‌های موقعیت‌یابی هستند که در کنار هم امکان کنترل دقیق سرعت، گشتاور و موقعیت را فراهم می‌کنند. گیربکس‌ها با کاهش سرعت و افزایش گشتاور، نقش کلیدی در انتقال قدرت دارند و در انواع حلزونی، خورشیدی، هلیکال، شافت مستقیم و زاویه‌دار تولید می‌شوند. الکتروموتورها نیز به‌عنوان محرک اصلی در سیستم‌های کنترل حرکت، در مدل‌های آسنکرون، سنکرون، سروو و براش‌لس عرضه می‌شوند که هرکدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند.

در بازار جهانی، برندهای مطرحی در زمینه تولید این قطعات فعالیت دارند. در حوزه گیربکس، برندهای SEW Eurodrive، Bonfiglioli، Nord Drivesystems و Motovario از جمله تولیدکنندگان معتبر اروپایی هستند. در بخش الکتروموتور، برندهای Siemens، ABB، WEG و TECO با ارائه مدل‌های متنوع از موتورهای صنعتی، جایگاه ویژه‌ای دارند. برای کنترل دقیق حرکت، برندهایی مانند Delta Electronics، Yaskawa، Schneider Electric و Panasonic در زمینه درایوها و سروو سیستم‌ها شناخته شده‌اند. انتخاب صحیح از میان این برندها، بسته به نوع کاربرد، توان مورد نیاز، دقت کنترل و شرایط محیطی، نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های نگهداری دارد.

لوازم جانبی اینورتر نقش مهمی در افزایش ایمنی، دقت عملکرد و پایداری سیستم‌های کنترل دور موتور دارند. از جمله رایج‌ترین تجهیزات جانبی می‌توان به مقاومت ترمز اشاره کرد که در زمان کاهش سرعت موتور، انرژی برگشتی را جذب کرده و از آسیب به درایو جلوگیری می‌کند. چوک ورودی (Input Reactor) و چوک DC نیز برای کاهش نویزهای فرکانسی و هارمونیک‌های مزاحم در ورودی و خروجی اینورتر استفاده می‌شوند. این قطعات باعث بهبود کیفیت توان و افزایش عمر خازن‌های لینک DC می‌شوند. همچنین فیلترهای EMI برای جلوگیری از انتشار نویز الکترومغناطیسی به شبکه برق، در نزدیکی ترمینال‌های ورودی نصب می‌شوند.

در کنار این موارد، کابل‌های ارتباطی و پروگرام برای اتصال اینورتر به PLC یا کامپیوتر جهت تنظیم پارامترها و مانیتورینگ عملکرد استفاده می‌شوند. برخی برندها مانند دلتا، زیمنس و اینوت کابل‌های اختصاصی با کانکتورهای صنعتی و شیلد ضد نویز ارائه می‌دهند. ماژول‌های ارتباطی مانند RS485 یا Modbus نیز برای اتصال شبکه‌ای در پروژه‌های اتوماسیون کاربرد دارند. ترمینال بردهای توسعه، ماژول‌های IO جانبی و رله‌های حفاظتی

استپ موتور یا موتور پله‌ای نوعی موتور الکتریکی است که حرکت آن به صورت گام‌به‌گام و دقیق انجام می‌شود. برخلاف موتورهای معمولی که چرخش پیوسته دارند، استپ موتور با دریافت پالس‌های الکتریکی، محور خود را به اندازه زاویه مشخصی می‌چرخاند. این ویژگی باعث شده تا در کاربردهایی مثل پرینترهای سه‌بعدی، ماشین‌های CNC، رباتیک و تجهیزات پزشکی که نیاز به کنترل دقیق موقعیت دارند، بسیار محبوب باشد. استپ موتورها معمولاً در انواع دو فاز، سه فاز و پنج فاز تولید می‌شوند که هرکدام دقت، سرعت و گشتاور متفاوتی دارند.

از برندهای مطرح تولیدکننده استپ موتور می‌توان به Leadshine اشاره کرد که یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای چینی در بازار جهانی است و محصولات متنوعی با دقت بالا و لرزش کم ارائه می‌دهد. برند NG نیز در ایران بسیار پرکاربرد است و به دلیل دقت بالا و قیمت مناسب، محبوبیت زیادی دارد3. برندهای دیگری مانند Autonics، CW و HQM نیز در بازار ایران فعال هستند و هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ برای مثال CW در تولید استپ موتورهای ضدآب و ترمزدار تخصص دارد. انتخاب برند مناسب بستگی به نوع کاربرد، دقت مورد نیاز، گشتاور و بودجه پروژه دارد.

درایورهای استپ موتور نقش حیاتی در کنترل دقیق حرکت موتورهای پله‌ای دارند. این درایورها وظیفه دارند سیگنال‌های دیجیتال یا آنالوگ دریافتی از کنترلر (مانند PLC یا بردهای میکروکنترلر) را به پالس‌های جریان مناسب تبدیل کنند تا سیم‌پیچ‌های موتور به ترتیب فعال شده و شافت موتور با زاویه مشخص حرکت کند. تنظیمات مربوط به جریان، رزولوشن میکرو استپ، و حالت‌های کاری از طریق دیپ‌سوئیچ یا نرم‌افزار انجام می‌شود. درایورها همچنین با کنترل جریان لحظه‌ای، از آسیب به موتور جلوگیری کرده و عملکرد روان و بدون لرزش را تضمین می‌کنند.

در بازار، برندهای مطرحی مانند Leadshine، HQM، YKD، و TB6600 انواع درایورهای دو فاز و سه فاز را با جریان خروجی متنوع (از 2 تا 7 آمپر) عرضه می‌کنند. مدل‌هایی مانند DQ860MA از Leadshine و DM880 از HQM برای موتورهای NEMA 23 و NEMA 34 طراحی شده‌اند و قابلیت تنظیم رزولوشن تا 256 میکرو استپ را دارند. برخی درایورها دارای ورودی‌های ایزوله، حفاظت در برابر اضافه‌جریان، و قابلیت اتصال به سیستم‌های صنعتی هستند. انتخاب صحیح درایور بر اساس نوع موتور، جریان مورد نیاز، و دقت حرکتی، تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی سیستم دارد.

لوازم جانبی سروو موتور نقش مهمی در بهینه‌سازی عملکرد، نصب و نگهداری سیستم‌های کنترل حرکت ایفا می‌کنند. برای سروو موتورهای برندهای دلتا، SAM و اینوت، این تجهیزات شامل ترمینال بردهای ارتباطی، کابل‌های انکودر و پاور، مقاومت‌های ترمز، مبدل‌های پالس، و رابط‌های USB به RS232 هستند. ترمینال بردهای CN1 و CN3 برای سرووهای دلتا سری A2 و B2 امکان اتصال آسان به PLC و کنترلر را فراهم می‌کنند. کابل‌های سروو مانند مدل ASD-CNUS0A08 دلتا، برای انتقال سیگنال‌های دقیق بین درایو و موتور طراحی شده‌اند و در نسخه‌های استاندارد و سفارشی با طول‌های مختلف عرضه می‌شوند. مقاومت‌های ترمز نیز برای دفع انرژی برگشتی در توقف‌های سریع استفاده می‌شوند و از آسیب به درایو جلوگیری می‌کنند.

برندهای SAM و اینوت نیز مجموعه‌ای از لوازم جانبی تخصصی ارائه می‌دهند که با سرووهای سری DA180 و DA200 اینوت و مدل‌های صنعتی SAM سازگار هستند. مبدل‌های پالس مانند مدل DM-PC524 برای تبدیل سیگنال‌های کنترلی به فرمت قابل‌خواندن توسط درایو استفاده می‌شوند و در پروژه‌های CNC و اتوماسیون دقیق کاربرد دارند. کابل‌های انکودر با شیلد محافظ، نویز محیطی را کاهش داده و دقت موقعیت‌یابی را افزایش می‌دهند. همچنین برخی مدل‌ها دارای رابط‌های نرم‌افزاری برای تنظیم پارامترها از طریق کامپیوتر هستند. انتخاب صحیح این لوازم جانبی بر اساس مدل سروو، نوع کاربرد و محیط نصب، تأثیر مستقیمی بر پایداری و دقت سیستم دارد و موجب افزایش عمر مفید تجهیزات می‌شود. 

استپ درایو یا درایور استپ موتور، قطعه‌ای الکترونیکی است که وظیفه دارد سیگنال‌های کنترلی را از کنترلر دریافت کرده و آن‌ها را به پالس‌های دقیق برای حرکت مرحله‌ای استپ موتور تبدیل کند. این درایورها نقش حیاتی در کنترل سرعت، جهت و موقعیت موتور دارند و معمولاً دارای قابلیت‌هایی مانند تنظیم جریان، میکرو استپینگ، حفاظت در برابر اضافه جریان و ولتاژ هستند. استپ درایوها در دو نوع حلقه باز و حلقه بسته عرضه می‌شوند؛ نوع حلقه بسته با استفاده از انکودر، موقعیت موتور را بررسی کرده و دقت بیشتری ارائه می‌دهد، در حالی که نوع حلقه باز بدون بازخورد موقعیت کار می‌کند و برای کاربردهای ساده‌تر مناسب است.

از نظر مدل، استپ درایوها در انواع تک فاز، دو فاز، سه فاز و هایبرید تولید می‌شوند که هرکدام برای نوع خاصی از استپ موتور طراحی شده‌اند. برندهای مطرح در بازار ایران شامل Leadshine با مدل‌هایی مانند DM542 و DM556 که عملکرد نرم و بی‌صدا دارند، CW با مدل‌هایی اقتصادی و قابل اعتماد مثل CWD556، HQM با مدل‌هایی مانند DM542 و DM556 که برای پروژه‌های صنعتی سبک مناسب‌اند، و Delta که بیشتر در اتوماسیون صنعتی کاربرد دارد. همچنین برند MC نیز در تولید درایورهای با قابلیت‌های حفاظتی و ترمز داخلی فعال است. انتخاب مدل مناسب به نوع موتور، جریان مورد نیاز، دقت حرکت و بودجه پروژه بستگی دارد